Meesterschilder Jilt Heidstra brengt de geschiedenis van Museum Martena tot leven
Tussen de schilderijen van oude burgemeesters en adellijke families werkt Jilt Heidstra, meesterschilder, aan de reconstructie van een bijzondere zaal in Museum Martena in Franeker. Dit monumentale stadspaleis heeft door de eeuwen heen verschillende lagen van tijd en stijl over zich heen gekregen. En nu krijgt deze historische ruimte, met respect voor haar verleden, een nieuw leven.
Jilt past hier de Trompe-l’oeil-techniek toe, een eeuwenoude schilderstijl waarmee hij optische illusies creëert en structuren tot leven brengt. Maar het schilderen van reconstructies gaat verder dan techniek alleen. Het is een zoektocht naar het verleden, het vinden van de juiste kleuren en structuren, en het vertellen van een verhaal.
In deze editie van Meesters in Ambacht neemt Jilt ons mee in zijn werk, zijn fascinatie voor historische schildertechnieken en zijn visie op de schoonheid van Friesland.
“Perfectie is voor mij geen schoonheid. Schoonheid zit in de kracht van authenticiteit, in het karakter, de sfeer en het verhaal dat een ruimte draagt en dat je met vakmanschap opnieuw tot leven wekt.“
De weg naar meesterschilder
Jilt wist al op jonge leeftijd dat schilderen meer was dan alleen een vak. Op zijn 17e begon hij in de schilderswereld en werd hij gegrepen door oude schildertechnieken. Door de jaren heen leerde hij van verschillende meesters en ontwikkelde hij zich tot een specialist in hout- en marmerimitaties, monumentale plafonds en historische interieurs.
Zijn fascinatie ligt bij het karakter en de ziel van oude gebouwen.
“Dit soort oude interieurs, zoals in Museum Martena, tref je niet vaak meer. Het zijn tijdcapsules. Ik pas me aan aan het werk van de eeuwenoude voorgangers en zorg dat hun keuzes en karakter behouden blijven.”
Restaureren is ontdekken
In Museum Martena wordt een zaal gereconstrueerd naar een eerdere periode. De uitdaging? Verschillende stijlen uit de eeuwen samenbrengen tot één geheel.
“Je werkt met geschiedenis. Hoe verhoudt het schilderwerk zich tot de schilderijen? Hoe zag deze zaal eruit in de tijd van de oorspronkelijke bewoners? Het is een ontdekkingsreis.”
Met een scalpmesje pelt Jilt laag voor laag de geschiedenis af, op zoek naar originele kleuren en technieken. Soms stuit hij op verf uit de 17e of 18e eeuw. Stille getuigen van een vervlogen tijd. Maar restaureren is meer dan teruggaan in de tijd. Het is balans vinden tussen behoud, esthetiek en vakmanschap. “Je hebt te maken met monumentenzorg, maar je eigen gevoel en visie spelen ook een grote rol. Je moet er een verhaal mee vertellen.”
De schoonheid van Friesland in verf gevangen
Voor Jilt is schoonheid onlosmakelijk verbonden met historie.
“Schoonheid zit niet in perfectie, maar in karakter. Het gaat om sfeer, om het behouden van wat ooit met vakmanschap is gemaakt.”
Veel van die schoonheid verdwijnt. “Er wordt veel wit geverfd, en daarmee verdwijnt het karakter. Gelukkig wordt er ook gekozen voor herstel, anders verliezen we ons erfgoed.”
Of het nu een stadspaleis of een boerenkamer is, Jilt ziet overal de waarde van in. “Friese geschiedenis zit in de details. Die mogen we niet vergeten.”
Een kamer waar je de tijd voelt
De restauratie van Museum Martena is een precisiewerk. Pilaren met verschillende maten, kleuren perfect laten aansluiten en structuren die opnieuw tot leven komen. Maar dat is juist wat Jilt drijft.
“Wat dit werk bijzonder maakt? Dat je een ruimte weer een ziel geeft. Dat je iets creëert wat blijft. Ik ga iedere dag weer fluitend naar huis!”
Als hij over tien jaar terugkomt, hoopt hij dat de schilderingen nog steeds hun werk doen: een gevoel oproepen, een sfeer neerzetten, een tijdsbeeld vangen. “Dan weet ik: mijn werk leeft voort in deze ruimte.”
Wil je meer bijzondere restauraties zien? Volg onze serie ‘Meesters in Ambacht’ en ontdek het verhaal achter vakmanschap in Friesland.
100 jaar advisering over de schoonheid van Fryslân
Hûs en hiem viert dit jaar dat de adviescommissie 100 jaar geleden is ingesteld voor het behoud en de bevordering van de schoonheid van Fryslân. In deze reeks interviews geven we een podium aan vakmensen zoals Jilt, die met hun expertise en passie bijdragen aan het bewaren van historische waarden en aan het behoud van de Friese identiteit in erfgoed en architectuur.