Hûs en hiem is een samenwerkingsverband van Friese gemeenten. De rechtsvorm is een Gemeenschappelijke Regeling (GR). Het bestuur van de GR wordt gevormd door de wethouders van de deelnemende gemeenten. Naast het Algemeen Bestuur kent de organisatie een Dagelijks Bestuur, dat leiding geeft aan het bureau van hûs en hiem.
Wat doet hûs en hiem
De adviseurs van hûs en hiem geven op verzoek van gemeenten onafhankelijk en deskundig advies over omgevingskwaliteit, waaronder monumentenzorg. Naast de wettelijk vereiste advisering aan gemeenten voert hûs en hiem ook projecten uit.
Waarom een advies?
Een gebouw is niet alleen functioneel. Elk bouwwerk heeft ook een uiterlijk dat er op zich aantrekkelijk moet uitzien en moet passen in de omgeving. Door bouwplannen hierop te beoordelen wordt bijgedragen aan een verzorgd bebouwingsbeeld van de gemeente. Dit is een belang van iedereen die hier woont, werkt, recreëert of passeert. Daarom wordt in het geval van vergunningplichtige bouw beoordeeld of een initiatief voldoet aan de beleidsregels voor de plaatsing en het uiterlijk van bouwwerken in het omgevingsplan. Daarbij spelen de door de gemeenteraad voor het gebied waarin het bouwwerk is of wordt geplaatst, vastgestelde beleidsregels een bepalende rol. Binnen de bij hûs en hiem aangesloten gemeenten wordt een advies in eerste instantie verstrekt door de onafhankelijke, deskundige, lokale Adviescommissie Omgevingskwaliteit, die bestaat uit twee adviseurs van hûs en hiem.
Deze adviescommissie komt niet altijd tijdens één vergadering tot een advies. Soms wil de commissie voor een goed oordeel ter plaatse kijken en wordt het advies later vastgesteld en naar de gemeente gezonden. Soms zijn de meningen binnen de commissie verdeeld of wil de commissie meer deskundigen raadplegen. In dat geval wordt het plan beoordeeld door de Centrale Adviescommissie Omgevingskwaliteit. Het bouwplan wordt dan besproken met meerdere deskundigen (naast architecten bijvoorbeeld ook stedenbouwkundigen, architectuurhistorici, monumentendeskundigen of landschapsarchitecten) en door het burgerlid van de commissie. De vergaderingen van de Lokale Adviescommissies vinden (twee)wekelijks plaats op het gemeentehuis, de vergaderingen van de Centrale Adviescommissie vinden tweewekelijks plaats op donderdag (in de oneven week) op het kantoor van hûs en hiem in Leeuwarden.
In onderstaande video wordt nader ingegaan op de werkwijze van hûs en hiem.
Hoe komt een advies over Omgevingskwaliteit tot stand?
De Gemeentelijke Adviescommissie Omgevingskwaliteit vergadert zoals gesteld in het gemeentehuis of in het kantoor van hûs en hiem; deze vergaderingen zijn openbaar. Als indiener van het bouwplan bent u hierbij uiteraard welkom, mogelijk met uw adviseur (architect, aannemer, bouwkundige). Ook andere belangstellenden kunnen de vergadering bijwonen. In de Lokale commissie is altijd een vertegenwoordiger van de gemeente aanwezig.
Bij de bespreking van een bouwplan zijn de betrokkenen bij dit bouwplan in de gelegenheid hun standpunten naar voren te brengen. Goede documentatie (plantekeningen) over het bouwwerk en andere beelden (foto’s van gebouw en/of omgeving) zijn onmisbaar voor een zorgvuldige behandeling.
Nadat de standpunten over het bouwplan zijn geïnventariseerd en toegelicht stellen de commissieleden hun advies vast. In principe zijn hierbij drie mogelijkheden: het plan is niet strijdig / strijdig tenzij / strijdig met de beleidsregels uit het Omgevingsplan. In de adviezen worden tegenwoordig de termen voldoet / voldoet mits / voldoet niet gehanteerd.
Helder en constructief
De adviseurs van hûs en hiem streven ernaar duidelijk te zijn in hun adviezen en een bijdrage te leveren aan het bouwplan, aan de kwaliteit van de gebouwde omgeving en aan de beleidsregels over de plaatsing en het uiterlijk van bouwwerken van de gemeente.. Wanneer zij adviseren dat het bouwplan ‘strijdig’ of ‘strijdig tenzij’ is met de beleidsregels is er na de vergadering gelegenheid een nadere toelichting te vragen. Ook kunnen de adviseurs u in dit geval suggesties doen voor mogelijke oplossingen. Het advies wordt overigens meestal direct na afloop van de vergadering schriftelijk vastgelegd en ingediend bij de gemeente.