Op 6 oktober 2025 vierden we een bijzondere mijlpaal: 100 jaar advisering over de schoonheid van Fryslân. Tijdens een feestelijke zitting in de Statenzaal van het Provinciehuis in Leeuwarden stonden we stil bij een eeuw onafhankelijk advies over de schoonheid van Fryslân. In oktober 1925 vond ooit de eerste zitting plaats van de ‘Provinciale Friesche Adviescommissie ter wering van inbreuk op de schoonheid van stad en land’, de voorloper van de huidige Adviescommissie Omgevingskwaliteit.
De speciale zitting werd voorgezeten door 𝗖𝗼𝗺𝗺𝗶𝘀𝘀𝗮𝗿𝗶𝘀 𝘃𝗮𝗻 𝗱𝗲 𝗞𝗼𝗻𝗶𝗻𝗴 𝗔𝗿𝗻𝗼 𝗕𝗿𝗼𝗸. We zijn hem zeer erkentelijk voor het leiden van de vergadering en het beschikbaar stellen van de Statenzaal op deze historische dag. Naast de huidige leden van de Adviescommissie waren ook oud-commissieleden en de leden van het Algemeen Bestuur van hûs en hiem aanwezig.
Tijdens de bijeenkomst nam Meindert Schroor ons mee in een historische reflectie met zijn bijdrage ‘Van object naar omgeving’. Dit is ook de titel van de jubileumpublicatie waarvan Hein de Haan het eerste exemplaar overhandigde aan Arno Brok.
‘Sykje nei skjintme’
Commissievoorzitter Marc A. Visser riep in zijn toespraak op om het weer nadrukkelijker over schoonheid te hebben: ‘Wy sille praete oer skjintme’. Frank Reitsma, Marloes Eskens en Gertjan Timmer gaven toelichting op de illustraties van omgevingskwaliteit, die waren ingediend door commissieleden en bestuurders. Vervolgens werd onder leiding van Arno Brok gestemd over de mooiste Friese projecten op het gebied van architectuur, monumenten en landschap. De vijftien geselecteerde projecten vormen een kleine reizende tentoonstelling die tijdens het jubileumsymposium op 30 oktober voor het eerste wordt vertoond.
Het was een historische middag vol ontmoetingen, verhalen en inspiratie op een unieke locatie. Met een prachtige groepsfoto als herinnering aan een feestelijke bijeenkomst waarop verleden, heden en toekomst samenkwamen in het culturele hart van Fryslân.
(foto’s Jan-Kees Steenman – Seeityourself)